IoT Uygulamaları Yenilikleri Beraberinde Getiriyor
IoT(Internet of Things –Nesnelerin İnterneti) ile gelişen sistemlerin sayısı ve çeşitliliği son yıllarda artıyor. Çeşitli sensörlerle toplanan verilerin gerekli uzaklıktaki mesafelere en güvenilir şekilde aktarılması için GSM, Wi-Fi, FSK vs. gibi birbirinden farklı kablosuz haberleşme teknolojileri kullanılıyor. Güç tüketimi ise üstesinden gelinmeye çalışılan zorlukların başında geliyor, çünkü gönderilen verinin boyutu ve gönderilmek istediği mesafe ile güç tüketimi artıyor. Aynı zamanda çok çeşitli alanlarda kullanılan bu cihazların enerji kaynaklarına olan ihtiyacı da büyük bir sorun hale geliyor. Internet of Things (IoT) teknolojisinin ilerlemesiyle ortaya çıkan LoRa gibi teknolojiler, düşük güç tüketimini ve geniş alanlardaki iletişimi destekliyor ve kullanım alanı çeşitliliği sağlıyor. LoRa, düşük bit oranlarındaki verinin uzun mesafelere, çok düşük güç tüketimiyle aktarımını sağlayan kablosuz haberleşme teknolojilerinin başında geliyor.
LoRa Nedir?
LoRa fsk modülasyonunun farklılaştırılmasıyla oluşturulan yeni bir modülasyon tekniğidir. Long Range (Uzun Mesafe) kelimelerinin ilk hecelerinden oluşuyor ve Wi-Fi, GSM ve kablolu haberleşme gibi rakip teknolojilere göre bazı avantajlara sahiptir. Radyo frekanslarını kullanarak iletişimi sağlıyor. 2012’de Fransa’da geliştirilmeye başlanan bu teknolojiyi, 2015’te kurulan LoRa Alliance’ın kurucu üyelerinden Semtech firması satın almıştır.
LoRaWAN Nedir?
LoRaWAN (Long Range Wide Area Network) ise bölgesel veya küresel ölçekte bir ağ üzerinde kablosuz olarak çalışan ürünlere yönelik tasarlanmış, düşük güç tüketimi ile haberleşmeyi sağlayan geniş alan ağı olarak tanımlanabilir.
LoRaWAN™ için ideal uygulamalar; sensör ağları, güvenlik sistemleri, akıllı ev, akıllı ölçüm, endüstriyel kontrol ve akıllı şehirler olarak sıralanabilir. Amsterdam, LoRaWAN™ ile tam bir kapsama sağlamak için, kitlesel fonlama ile 10 adet ağ geçidi kullanarak IoT veri ağı oluşturan ilk şehirdir.
Uyarlanabilir veri hızı (adaptive data rate) düzeni sayesinde, GHz altı frekanslardaki geniş bir spektrumda haberleşme menzili ve mesajlaşma süresi arasında dengeleme yaparak, şehir içinde 2-5km veya şehir dışında 15km’ye kadar haberleşme aralıkları elde etmek mümkündür. LoRaWAN™, ağ geçitlerinin uç noktalar ve ağ merkezi veya bulut arasındaki mesaj alışverişi için şeffaf bir köprü sağladığı, çoklu yıldız topolojisi şeklinde çalışır.
Tipik olarak elektrikle beslenen cihazlar olan ağ geçitleri; Ethernet, 3G veya Wi-Fi gibi geleneksel protokoller yoluyla mesajları aktarmadan önce uç noktalarla LoRaWAN™ protokolü aracılığıyla haberleşir. Çoğu uç nokta haberleşmesi çift yönlüdür, ancak ağ güncellemeleri veya toplu dağıtılan acil durum mesajları için LoRaWAN™ çoklu yayın yapmayı destekler.
Bu işlev, özellikle su baskını sistemlerinde LoRaWAN™ uygulaması için kullanışlıdır. Su baskınına müsait bir bölgede, sensörlerden oluşan bir ağ aracılığıyla durumdan etkilenen bölge sakinlerine erken uyarı sistemi sağlanabilir.
LoRaWAN ile 15 Kilometreye Kadar İletişim
LoRa, özellikle IoT uygulamalarında önümüzdeki dönemler için çok büyük potansiyele sahiptir. LoRa teknolojisi için her bölgeye göre özel olarak belirlenmiş farklı radyo frekansı aralıkları kullanılıyor. LoRa, açık arazilerde 15 km’ye kadar genişleyebilen bir mesafede bağlantı kurma imkanı sağlıyor. İç ortamlarda ise ortamdaki metal ve RF yoğunluğuna bağlı olarak 1-2 kilometre yarıçapındaki bir alanı kapsayabiliyor.
LoRa teknolojisi, sensörlerden alınan veri büyüklüğünün düşük veya orta seviyede olduğu uygulamalar için en uygun çözümü sunuyor. Bu alanlara örnek olarak Akıllı Tarım uygulamaları verilebilir. LoRaWAN ile tarım alanları gibi geniş araziye yayılmış bu alanlardan düzenli olarak sinyal aktarımı sağlayarak toprak kirliliği, topraktaki nem ve sıcaklık seviyeleri, güneş ışığı gibi etkenler kolaylıkla takip edilebiliyor.
10 Yıla Kadar Pil Ömrü
Hücresel haberleşme, Wi-Fi ve Bluetooth gibi uzun süredir kullanımda ve yaygınlaşmış teknolojilerin bir diğer problemi ise yüksek pil tüketimi. Bu teknolojiyi kullanan kablosuz cihazların bataryalarının sık sık değiştirilmesi ya da şarj edilmesi gerekiyor, bu da bu teknolojileri özellikle iş sahaları gibi belirli alanlarda kullanımları açısından pratiklikten uzaklaştırıyor.
Geniş alanlarda çevresel şartlara dayanıklı bir kapsama alanı sağlayan LoRaWAN teknolojisi, çok az pil tüketme özelliği ile batarya ömrünü on yıla kadar uzatabiliyor ve bu sayede de çok farklı alanlarda kolaylıkla kullanılabiliyor.
LoRa vs Wi-Fi
LoRa teknolojisinin geliştirilmesini tetikleyen başlıca sebeplerden biri, hücresel haberleşme (2G, 3G, 4G), Wi-Fi ya da Bluetooth gibi yöntemlerin, özellikle uzun mesafede veri iletiminde performanslarının çok iyi olmaması. İletimin sürekliliğinde kopmalar ve kesintiler yaşatan bu teknolojiler, kapsama alanı genişletilmek istendiğinde ise astronomik maliyetlere sebep oluyor.
Maliyet Avantajı
LoRaWAN ağı, hücresel şebekeye ya da diğer teknolojilere göre daha az donanım gerektiriyor. Az donanımla çok geniş kapsama alanı sağladığı için de, düşük maliyet avantajı ile kolaylıkla kurulabiliyor. Örneğin bütün şehri kapsayacak bir “akıllı şehir projesi” LoRa tabanlı sistemlerle, Wi-Fi ya da hücresel şebekeye kıyasla çok uygun maliyetlerde yapılabiliyor.
Uygulama Alanları
LoRaWAN, birbirinden farklı uygulamarı kolaylıkla destekleyebilmesi ile akıllı şehir projelerinde sıklıkla tercih ediliyor. Su ve enerji tüketimlerinin takibi, kritik altyapıların takibi, akıllı aydınlatma sistemleri, park yeri yönetimi, akıllı sulama sistemleri gibi şehirdeki birçok farklı altyapı LoRaWAN üzerinden takip edilebiliyor.
Bir diğer örnek ise tarımsal alanlar. Tarımda toprakla ilgili ölçümler LoRaWAN ile uzaktan yapılabiliyor ve ürün akıllı tarım projeleri sayesinde ürün kalitesi arttırılabiliyor.
LoRaWAN’ın yeni gelişen bir diğer kullanım alanı ise endüstriyel alanlar. LoRaWAN Farklı sensörler ile makinelerden ya da üretim alanından alınan veriler sayesinde üretim alanlarında verimlilik ölçümlenebiliyor, iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları yapılabiliyor, kritik altyapıların durumları takip edilebiliyor.
LoRaWAN’ın kullanım alanları bunlarla sınırlı değil ve gün geçtikçe artıyor. Maliyet, kapsama alanı ve batarya avantajı göz önünde bulundurulduğunda LoRaWAN mevcut teknolojilerin önüne geçiyor ve daha fazla alanda ve projede adından söz ettirmeye devam ediyor.